રક્ષાબંધન:
વર્ષ 2022માં રક્ષાબંધનનો તહેવાર 11મી ઓગસ્ટ અને 12મી ઓગસ્ટે ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે. રક્ષાબંધન પર બહેનો તેમના ભાઈના કાંડા પર રાખડી બાંધે છે. રાખીને રક્ષા સૂત્ર પણ કહેવામાં આવે છે.
આ તહેવાર ભલે ભાઈ-બહેનના સંબંધને સમર્પિત હોય, પરંતુ પહેલીવાર બહેને રક્ષાનો દોરો ભાઈને નહીં પણ પોતાના પતિને બાંધ્યો. હિંદુ ધર્મ-પુરાણોમાં આ વિશે એક રસપ્રદ વાર્તા જોવા મળે છે.
ઈન્દ્રને તેની પત્નીએ પહેલી વાર બાંધી હતી
પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, પ્રથમ વખત સંરક્ષણ દોરો ઇન્દ્રને તેમની પત્ની શચી દ્વારા બાંધવામાં આવ્યો હતો. ખરેખર, એક વખત દેવતાઓ અને દાનવો વચ્ચે ભયંકર યુદ્ધ ચાલી રહ્યું હતું. રાક્ષસો દેવતાઓ પર હાવી થઈ ગયા અને ભયથી દેવતાઓની સેના ભાગવા લાગી.
જ્યારે દેવતાઓના જીવનમાં મુશ્કેલી આવી ત્યારે ઈન્દ્રની પત્ની શચી દેવગુરુ બૃહસ્પતિ પાસે ગઈ અને તેમની પાસે મદદ માંગી. ત્યારે દેવગુરુએ કહ્યું, હું મંત્રોચ્ચાર કરીને સંરક્ષણ દોરો તૈયાર કરું છું, તમે તેને શ્રાવણી પૂર્ણિમાના દિવસે દેવરાજ ઈન્દ્રના કાંડા પર બાંધો.
આ સંરક્ષણ સૂત્ર તેમની સુરક્ષા તો કરશે જ પરંતુ યુદ્ધમાં વિજય પણ અપાવશે. આ પછી શચીએ એવું જ કર્યું અને દેવતાઓએ યુદ્ધ જીત્યું. આ રીતે પત્નીએ પતિ સાથે પ્રથમ સંરક્ષણ દોરો બાંધ્યો હતો.
દ્રૌપદીએ પોતાના કપડાનો ટુકડો કૃષ્ણને બાંધ્યો હતો
રક્ષાબંધનની બીજી સમાન વાર્તા પ્રચલિત છે જે પાંડવો અને ભગવાન કૃષ્ણની પત્ની દ્રૌપદી સાથે સંબંધિત છે. આ કથા અનુસાર, જ્યારે પાંડવોએ રાજસૂય યજ્ઞમાં અગર પૂજા માટે ભગવાન કૃષ્ણની પસંદગી કરી ત્યારે રાજા શિશુપાલને ગુસ્સો આવ્યો.
તે ભગવાન કૃષ્ણને અપશબ્દો આપવા લાગ્યો. તેમની માતાને ભગવાન કૃષ્ણ દ્વારા વચન આપવામાં આવ્યું હતું કે તેઓ શિશુપાલની 100 ભૂલો માફ કરશે પરંતુ આ 101મી ભૂલ હતી. તેથી શ્રી કૃષ્ણે શિશુપાલને તેમના સુદર્શન ચક્રથી મારી નાખ્યો.
આ દરમિયાન ભગવાન કૃષ્ણની આંગળીમાં પણ ઈજા થઈ હતી, ત્યારબાદ દ્રૌપદીએ પોતાની સાડીનો એક ટુકડો ફાડીને ભગવાન કૃષ્ણની આંગળી પર બાંધી દીધો હતો. ત્યારથી ભગવાન દ્રૌપદીને પોતાની બહેન માનતા હતા અને જ્યારે હસ્તિનાપુરના દરબારમાં દ્રૌપદીનું ચીરહરણ કરવામાં આવી રહ્યું હતું ત્યારે ભગવાન કૃષ્ણએ તેની રક્ષા પણ કરી હતી.
ખેર રક્ષાબંધન ટૂંક માં સમજીએ તો પવિત્ર સંબંધ અને બંધન નો સંગમ છે જે બંધન માં એટલી તાકાત હોય છે કે બહેને ભાઇ ને બાંધેલો એ રાખડી રૂપી દોરો એ ફક્ત દોરો નહીં પરંતુ બહેન નો ભાઈ પ્રત્યે નો પ્રેમ અને રક્ષણ નું પ્રતિક છે.
ભલે દેવલોક માં ઈન્દ્રાણી એ પહેલી રાખડી ઈન્દ્ર ને બાંધી હોય પણ રક્ષાબંધન એ ભાઈ બહેન નો જ તહેવાર કેમ? એ માટે આ સિવાય પણ રક્ષાબંધનની બલી રાજા ને લગતી પણ એક કથા છે એ ફરી ક્યારેક જાણીશું…
