Business, EL News
છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં ડિજિટલ રીતે પેમેન્ટ કરવાનો ટ્રેન્ડ વધ્યો છે. આ પછી પણ, ચલણી નોટો ચલણમાં છે અને તેનો મોટાભાગે રોજિંદા વ્યવહારમાં ઉપયોગ થાય છે. આપણે બધા આપણી રોજીંદી જરૂરી ચીજવસ્તુઓ ખરીદવા માટે વિવિધ મૂલ્યોની ભારતીય ચલણી નોટોનો ઉપયોગ કરીએ છીએ. શું તમે ક્યારેય જાણવા માટે ઉત્સુક થયા છો કે આ નોટો કેવી રીતે બને છે? આપણામાંથી મોટાભાગના લોકો માને છે કે ભારતીય ચલણી નોટો કાગળની બનેલી છે પરંતુ વાસ્તવમાં તે સાચું નથી.
અત્યારે દેશમાં 10, 20, 50, 100, 200, 500 અને 2000 રૂપિયાની નોટો ચલણમાં છે. દરેકના હાથમાંથી પસાર થવાને કારણે તેઓ ગંદા થઈ જાય છે. ઘણી વખત તે કાપવા અને ફાટવા લાગે છે, જેના કારણે અમને લાગે છે કે તેને બનાવવા માટે કાગળનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જો કે, ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) અનુસાર, 100% કોટનનો ઉપયોગ ભારતીય બેંક નોટ છાપવા માટે થાય છે, કાગળનો નહીં.
આ પણ વાંચો…પઠાણી ઉઘરાણીનાં ત્રાસથી હરી વેપારીને કરી આત્મહત્યા
કોટન નોટોને વધુ ટકાઉ બનાવે છે. કાગળનો ઉપયોગ કરીને બનાવેલી નોટોની સરખામણીમાં કોટનની બનેલી નોટો રોજિંદા ઉપયોગ પછી નુકસાન થવાની સંભાવના ઓછી હોય છે. કોટન નોટોને વજનમાં હળકી બનાવે છે અને નોટ નિર્માતાઓને વિવિધ સિક્યોરિટી ફિચર્ડ એડ કરવામાં પણ ખાસી મદદરૂપ થાય છે.
ભારતીય ચલણી નોટોમાં અનેક સુરક્ષા ચિહ્નો હોય છે, જે અસલી અને નકલી ચલણ વચ્ચે તફાવત કરવામાં મદદ કરે છે. તેમાં સિલ્વર કલર, મશીન રીડેબલ સિક્યોરિટી થ્રેડ, રિઝર્વ બેંક સીલ, આરબીઆઈ ગવર્નરની સહી, પારદર્શક રજીસ્ટર, વોટરમાર્ક અને ઈલેક્ટ્રોટાઈપ વોટરમાર્ક, માઈક્રો લેટરીંગ અને કેટલીક ઈમેજીસનો સમાવેશ થાય છે. નોંધો રંગ-બદલતી શાહીનો ઉપયોગ કરીને છાપવામાં આવે છે, જેના કારણે જ્યારે તમે નોંધને સીધી રાખો છો ત્યારે અંકો લીલા દેખાય છે અને જ્યારે નોટ એક ખૂણા પર નમેલી હોય ત્યારે વાદળી દેખાય છે.
યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ જેવા અન્ય દેશો પણ તેમની ચલણી નોટો માટે કોટનનો ઉપયોગ કરે છે. બ્યુરો ઓફ એન્ગ્રેવિંગ એન્ડ પ્રિન્ટિંગ અનુસાર, યુએસ બેંકનોટ્સ 25% લિનન અને 75% કોટનની બનેલી છે. ડાલ્ટન, મેસેચ્યુસેટ્સ બ્યુરો માટે પેપર ક્રેન ચલણ બનાવે છે. કોઈ બીજા માટે કાગળનો ઉપયોગ કરવો અથવા બનાવવો તે ગેરકાયદેસર છે.
